Historia cmentarza parafialnego w Niedrzwicy Kościelnej
Kaplica cmentarna
Ks. biskup Stanisław Stefanek
Ks. biskup Stanisław Stefanek przy grobie ks. Tadeusza Szyprowskiego 1926-2012
ks. Ignacy Foytarowicz 1762-1835
ks. Jędrzej Szyjkowski 1807- 1859
Ks. Ignacy Szpot 1829-1912 spoczął na cmentarzu przy ul Lipowej
w Lublinie fot.1907r.
Ks. Stefan Galusiński 1873-1946
Historia cmentarza i etapy jego poszerzania.
Cmentarz parafialny w Niedrzwicy Kościelnej powstał w początkach XIX wieku. Niestety, brakuje dokumentu potwierdzającego
to wydarzenie.
Cesarz austriacki Józef II (1792-1835), pod którego władaniem była Lubelszczyzna po trzecim rozbiorze Polski (1795 r.) wydał zarządzenie nakazujące oddalenie cmentarzy grzebalnych od świątyń. Jakiś czas zmarli chowani byli na terenie przylegającym do starego modrzewiowego kościółka. Obecnie upamiętnia to miejsce kapliczka obok starej plebanii.
Msze święte odprawiano już od 1797 roku w nowym murowanym kościele, którego fundatorem był hrabia Tomasz Dłuski, a pierwszym plebanem ksiądz Ignacy Foytarowicz.
Wobec faktu, że cmentarz przy dawnym kościele został zapełniony, zmarłych zaczęto chować na wyznaczonym miejscu
„w polu za wsią”, odległym od drogi Lublin – Kraśnik o 1 kilometr
i tyleż samo od kościoła parafialnego. Już w 1827 roku było ono ogrodzone drewnianym płotem i posiadało zamykaną bramę, powierzchnia cmentarza nie znacznie przekraczał 1 morgę ziemi. Taki stan istniał długo, bo do 1926 roku.
17 września 1926 r. Rada Parafialna podjęła decyzję o kupnie ziemi od
p. Wilkołaskiego na poszerzenie cmentarza. Powiatowy Urząd Ziemski zezwolił pismem z dnia 9 XI 1927 roku poczynić zakup ziemi. W 1928 roku zalegalizowano transakcję w księgach wieczystych. Prawdopodobnie wtedy zasadzono brzozy, które przez długi czas wyróżniały nasz cmentarz.
Główne wejście na jego teren było nadal od strony drogi wsi Kandydaty w stronę Borzechowa. Przy bramie głównej rosły dwa wysokie drzewa. Przy alei, na gałęzi starej lipy zamontowana została sygnaturka, którą uruchamiano, gdy zbliżał się kondukt pogrzebowy z ciałem zmarłego. Odtąd cmentarz miał powierzchnię dwóch hektarów i dwudziestu dwóch arów. Ogółem, na cmentarzu grzebalnym, w latach 1810-1940 pochowane zostały 11 063 osoby. W tej liczbie w niektórych latach prawie połowę stanowiły dzieci. W dokumentacji parafialnej, w okresie kiedy proboszczem był ksiądz Florian Gąsiorowski, znajduje się obszerna teczka pism do władz powiatowych – „prośba o wyrażenie zgody na projektowaną lokalizację poszerzenia cmentarza grzebalnego… z powodu braku miejsca na grzebanie zmarłych na obecnym cmentarzu”(28 X 1969). W grudniu dokonano zakupu kilku działek od Józefa i Heleny Mazurów, Stanisława Oleszka, Jana Oleszka i Zbigniewa Poklepy. Proboszcz Florian Gąsiorowski zapłacił gotówką. Zostały sporządzone akty notarialne. Odpowiedź od władz nadeszła w dniu 24 marca 1970 roku. Wyrażono zgodę na kupno ziemi, przesuniecie ogrodzenia i zagospodarowanie, bez prawa grzebania zwłok do czasu podłączenia wsi Kandydaty do wodociągów wiejskich. W latach sześćdziesiątych przeniesiono główne wejście na stronę wychodzącą na tory kolejowe. Na pamiątkę tego wydarzenia wzniesiono krzyż pośrodku głównej alei.
Cmentarz poszerzono w stronę południową. 1 IX 1975 roku zakupiono od Jana Oleszka działkę o powierzchni 10 arów na urządzenie placu na śmiecie z cmentarza grzebalnego oraz na doprowadzenie wody. Dalsze starania podjął ksiądz Tadeusz Szyprowski. 20 V 1980 roku zakupił 19 arów od Walerii i Mieczysława Szwedo oraz 20 arów od Heleny i Stanisława Niezgodów. Kolejne działania dotyczyły nie tylko poszerzenia cmentarza, ale i budowy domu przedpogrzebowego. Urząd Wojewódzki wyraził zgodę pismem z dnia 12 VII 1986 roku
„na poszerzenie cmentarza, parkingu i budowę kaplicy”. W dokumentacji parafialnej znajduje się plan zagospodarowania całego cmentarza. Od tego czasu obejmuje on obszar 3,30 ha ziemi i ogrodzony jest parkanem z metalowych przęseł. Na cmentarzu istniał od połowy XIX wieku rejon wydzielony do pochówku samobójców, niewierzących i innych, tzw. przypustek. Znajdował się od strony północnej strony przylegającej do ogrodzenia. Obecnie takiego miejsca nie ma.
Rolę kaplicy przedpogrzebowej (tzw. kostnicy) spełniała dolna część dzwonnicy przy cmentarzu kościelnym zbudowanej w tym samym czasie co kościół murowany (koniec XVIII wieku).
Nasz cmentarz, decyzją Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego oraz Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków pismem z dnia 3 II 1987 roku wpisany został do rejestru zabytków w najstarszej jego części. Parafia Niedrzwica Kościelna w latach 1798-1866 należała do dekanatu chodelskiego, następnie w latach 1866-1918 do dekanatu lubelskiego, a od 1919 roku należy do dekanatu bełżyckiego. Na terenie parafii nie było katolików innych obrzędów i świątyń innych wyznań. Cmentarz był w tym okresie jednym miejscem pochówków dla katolików.
.
Przepisy Porządkowe
Cmentarz to miejsce poświęcone, gdzie spoczywają osoby kochane.
-
Osoby przebywające na terenie cmentarza obowiązane są do zachowania ciszy, powagi
i należnego szacunku dla zmarłych.
-
Konieczne dbanie o porządek i czystość na odwiedzanych grobach i na terenie całego cmentarza.
-
Wszelkie prace przy grobach (stawianie nagrobków, wykonywanie opasek wokół nagrobków), które wpływają na kształt i architektury cmentarza winny być zgłaszane
i uzgadniane w kancelarii księdza proboszcza.
-
Niedozwolone jest na terenie cmentarza:
-
deptanie po grobach,
-
przebywanie osób w stanie nietrzeźwym,
-
niszczenie zieleni,
-
wyrzucanie śmieci w miejscach przypadkowych,
-
wypalanie śmieci,
-
wprowadzanie psów i innych zwierząt,
-
jeżdżenie rowerem,
-
usuwanie , ławek ogrodzeń itp. Sadzenie drzew i krzewów. Postawione dotychczas ławki i nasadzone drzewa i krzewy mogą być usunięte przez pracowników Zarządcy,
-
wjeżdżanie pojazdami mechanicznymi na teren cmentarza bez zgody Zarządcy,
-
Krzyże mogą być ustawiane wyłącznie na mogiłach (umocowanie trwałe). Symbole religijne i inne elementy nagrobków ustawione na przejściachlub położone na mogiłach (nietrwale) mogą być usunięte przez pracowników Zarządcy.
-
Cmentarz w godzinach nocnych jest zamknięty, przebywanie na cmentarzu poza godzinami otwarcia jest zabronione.
Ks. Jan Poddębniak 1907-1994 spoczął na cmentarzu
w Czemiernikach
Ks. Florian Gąsiorowski 1902-1977
Na cmentarzu parafialnym spoczął ks. kanonik Jan Kalinowski pochodzący z naszej parafii 1944-2015
Ks. J. Kalinowski i kursowi koledzy na audiencji u papieża Jana Pawła II
Cmentarz z lotu ptaka
1. W podziemiach pod prezbiterium Kościoła Parafialnego znajduje się grobowiec fundatora Tomasza Dłuskiego zm. 1800r. i jego najbliższej rodziny.
2. W podziemiach pod prezbiterium Kościoła Parafialnego znajduje się grobowiec fundatora Tomasza Dłuskiego zm. 1800r. i jego najbliższej rodziny.
3. Nagrobek plebana niedrzwickiego dziekana dekanatu chodelskiego Jędrzeja Szyjkowskiego 1807-1859 proboszcza parafii Niedrzwicy Kościelnej w latach 1835-1859
4. Grób księdza prałata katedry lubelskiej Ignacego Szpota 1829-1912
proboszcza parafii Niedrzwicy Kościelnej w latach 1859-1912 pochowany na cmentarzu przy ul. Lipowej w Lublinie sektor 5B
5. Grób księdza prałata Stefana Galusińskiego 1873-1946 proboszcza parafii Niedrzwicy Kościelnej w latach 1912-1945
6. Grób księdza kanonika Floriana Gąsiorowskiego 1902-1977 proboszcza parafii Niedrzwicy Kościelnej w latach 1955-1977
7. Grób księdza prałata Jana Poddębniaka 1907-1994 proboszcza parafii Niedrzwicy Kościelnej
w latach 1946-1955, pochowany na cmentarzu w Czemiernikach
8. Nagrobek Józefy z Dłuskich hrabiny Grabowskiej 1811-1878.
właścicielki Niedrzwicy Kościelnej
9. Grób Mazurkiewiczów właścicieli Niedrzwicy Kościelnej Ludwika Zembrzuskich 1842-1912 Gustaw 1837-1909
11. Grób Emilii z Michelisów Matysiakowej zm. 1877r. żony Michała, dzierżawcy monopolowego wyszynku w karczmie w Niedrzwicy Kościelnej.
10. Grób rodzinny Mazurkiewiczów
Adaś Mazurkiewicz 1911-1921
Stefania Starnawska z Mazurkiewiczów 1875-1937
Gustaw Mazurkiewicz 1889-1939
Maria Mazurkiewiczówna 1864-1944
Zygmunt Mazurkiewicz 1869-1946
Wanda Mazurkiewiczówna 1867-1956
Janina Czechowa z Mazurkiewiczów 1881-1959 Helena Mazurkiewiczówna 1867-196 Tomasz Starnawski 1905-1989 Olga Mazurkiewicz z Muszyńskich 1884-1959 Mieczysław Mazurkiewicz 1880-1962
Maria Laskowska z Mazurkiewiczów 1909-1977
12. Nagrobek bohaterów wojny napoleońskiej Józefa Czernickiego właściciela Sobieszczan
p.płk Wojska Polskiego zm.1837r.
Jakuba Leszczyńskiego szefa batalionu I Pułku Piechoty
Księstwa Warszawskiego, który zginął w 1812r.
13. Nagrobek Jana Czernickiego, syna Józefa właściciela Sobieszczan zm.1840r.
14. Nagrobek Aleksandra Gosiewskiego zm. 1810r. nagrobek zabytkowy poddany był renowacji.
15. Nagrobek Magdaleny z Miękińskich Pawełkiewicz zm.1881r. nagrobek zabytkowy.
16. Nagrobek Józefa Kwiatkowskiego zm.1906r. Antoniny z Mędykowskich Kwiatkowska rodziców farmaceuty niedrzwickiego.
17. Nagrobek Emilii Filarskiej
1909-1911 c.Edwarda i Eufrozyny.
18. Nagrobek Szczepana Machaja zm. 1909r. Petronela Machajowa zm.1923r. nagrobek zabytkowy.
19. Nagrobek Ludwiki Mirk 1832-1871
nagrobek zabytkowy ufundowany przez sieroty z ochronki.
20. Kwatera sióstr ,,Panien Pobożnych”
s. Paulina Gorajek zm.1943r.
s. Wiktoria Adach zm.1958r.
s.Teresa Ślęzak zm.1976r.
s. Klara Bolko zm.1978r.
21. Grób Ignacego Ostrachińskiego 1833-1917 Organisty w Niedrzwicy Kościelnej w latach 1859-1904
22. Grób Pawła Lemieszka 1865-1945. Ceniony organista prowadził czterogłosowy chór mieszany w latach 1914-1945.
23. Grób Jana Pyszniaka 1916-1982.
organisty w Niedrzwicy Kościelnej
w latach 1947-1982 kontynuator pracy P.Lemieszka. Posiadał odznaczenie od J.Pawła II. Był więźniem politycznym.
24. Grób Aleksandra Juliana Pleśniarowicza 1870-1910 jednego z pierwszych właścicieli apteki w Niedrzwicy Kościelnej.
25. Grób Leona Czekańskego 1890-1955 właściciela apteki w Niedrzwicy Kościelnej.
26. Krzyż nad grobem Juliana Teodora Wilka 1909-1944 nauczyciela w Niedrzwicy Kościelnej w latach 1940-1944.
27. Grób Stanisława Błaszczyka 1903-1975. kościelnego i grabarza w Niedrzwicy Kościelnej przez okres 22lat przez okres 22lat
28. Nagrobek dzieci Jurkowskich
zm. 1923, 1931, 1934,1939r. Urzekające rzeźby aniołków kute w kamieniu.
30. Grób Antoniego Bańczochy
1865-1946 kowala niedrzwickiego - jednego z najstarszych w Niedrzwicy Kościelnej
32. Grób Jan Szabata 1919-2008 kowala niedrzwickiego
34. W grobie ziemnym zostali pochowani dwaj żołnierze Wojska Polskiego o nieznanych nazwiskach polegli w Niedrzwicy Dużej w dniu 16.09.1939r.
36. Jeden z najstarszych drewnianych krzyży na grobie Józefa Majewskiego z 1892r.
38. Grób Szymona Samoleja 1843-1926 uczestnika powstania styczniowego.
40. Jan Gwiazda ur.1918
Więzień polityczny. Zginął za Polskę w 1944r. Na grobie rodzinnym tablica symboliczna.
42. Grób Janiny Bogumiły Głąbowej 1932-2017. Prezes Towarzystwa Przyjaciół Niedrzwicy Kościelnej, wzorowy pedagog, dbała o tradycję, historię i kulturę narodową. Odznaczona: Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Zasłużony Działacz Kultury, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Pozostanie w naszej pamięci - wdzięczni mieszkańcy Niedrzwicy Kościelnej.
46. Grób Edwarda Filarskiego 1873-1960 w jego domu zawsze mieszkali ks. wikariusze a nowa plebania stoi na jego dawnym gruncie.
47. Grób Stanisława Stefanka 1915-2007. Zofia 1919-2009. stryjów łomżyńskiego biskupa Stanisława Stefanka parafii Niedrzwicy Kościelnej.
49. Grób Bronisławy Studzińskiej 1915-1983 nauczycielki w Niedrzwicy Kościelnej.
51. Grób Heleny Zdeb ż. Piotra oddana działaczka społeczna w Niedrzwicy Kościelnej.
53. Cmentarz wojenny - mogiła
z czasów I wojny światowej 1914-1918
29. Krzyż na nagrobku małżonków Łepeckich Józef zm.1929r. Antonina zm.1924r. Jest przykładem pięknego kowalstwa artystycznego.
31. Grób Kazimierza Stuchłego
1908-1999 kowala niedrzwickiego
33. Grób Ryszarda Frunera ze Starachowic żył lat 18 zginął z rąk okupanta w dniu 11.09.1939r.
35. Żołnierze polegli w I wojnie 1914-1915r. których zidentyfikowano. Pierwotne metalowe tabliczki odręcznymi napisami mówiły o różnych narodowościach. Organizacja kombatancka położyła płytę i zmieniła napis.
37. Grób Heleny Pietrzak - Golda 1942-2010 zasłużonej nauczycielki, członkini Towarzystwa Przyjaciół Niedrzwicy Kościelnej, współautorka monografii cmentarza.
39. Grób Jana Pałki 1906-1943 brał udział w wojnie obronnej 1939r.
41. Grób Józefa Pastusiaka 1921-1995 brał udział w walkach frontowych nad Odrą i Nysą Łużycką w 1944-1945.
43. Grób Władysława Zdebia 1907-1986. Był długoletnim komendantem OSP oraz kościelnym.
44. Grób symboliczny Ignacego Piosia, zginął w Oświęcimiu 1941r. mając 55lat.
45. Grób Józefa Wasila 1912-1983 działacza społecznego, agronoma w Niedrzwicy Kościelnej
48. Grób Zofii Janczak 1933-2004 zasłużonej członkini Towarzystwa Przyjaciół w Niedrzwicy Kościelnej.
50. Stanisław Szabat ur.1912r. Walczył o wolność naszej Ojczyzny. Poległ na Polu Chwały z niemieckim najeźdźcą 17.IV.1045r. w wieku 33lat. Pochowany jest na cmentarzu wojennym w Siekierkach nad Odrą.
Syg.R-IV/29-5/PB289/2007
52. Grób Tomasza Sroczyńskiego 1834-1915 walczył w powstaniu styczniowym 1863r.
54. Grób księdza kanonika
Tadeusza Szyprowskiego 1926-2012 Kanonik Honorowy Kapituły Lubelskiej Kanonik Honorowy Kapituły Zamojskiej proboszcza parafii Niedrzwicy Kościelnej
w latach 1977-1998
W dniu 26.06.2021r. Towarzystwo Przyjaciół Niedrzwicy Kościelnej otrzymało zgodę od księdza proboszcza na wykonanie lapidarium na cmentarzu parafialnym 5,70m szerokości 10m długości okolice grobu żołnierzy nieznanych. Za wykonanie prac na wyznaczonym terenie odpowiedzialny jest członek Komitetu ds. Renowacji Zabytkowych Nagrobków Andrzej Pastusiak.
Pomysł zrodził się z potrzeby zachowania niszczejących pięknych nagrobków, którymi już nikt się nie opiekuje oraz krzyży – przykładów dawnej sztuki kowalskiej. A jego autorkami były śp. śp. Helena Pietrzak-Golda oraz Janina Bogumiła Głąbowa – pierwszy prezes Towarzystwa, a potrzebę stworzenia lapidarium, zawarły w książce ,,Tam, gdzie serce i pamięć żywych”, wyd.2005r.
Po latach Towarzystwo postanowiło tę myśl przekuć w czyn. Tuż po uzyskaniu zgody od ks. proboszcza, przystąpiono do intensywnych prac.
Wygląd pierwszego nagrobka przeznaczonego do przeniesienia na teren lapidarium. sektor C86
Tenże nagrobek po odnowieniu.
Teren lapidarium
Krzyże drewniane
Aniołek na dziecięcym nagrobku
W pracach uczestniczyli: Andrzej Pastusiak, Ryszard Zdeb, Sławomir Zdeb, Henryk Kamiński.
Pierwsze zapomniane krzyże znalazły godne miejsce.
Krzyż żeliwny rozpoczynający kamienny różaniec 1923r.
Tablica informacyjna
Pierwsze prace w lapidarium w kwietniu 2022r.
Ostatnia obróbka i pomnik będzie ukończony.
Krzyż dębowy Franciszka Wrubleszka 1949r.
Różaniec kamienny w centrum lapidarium.
Szósty krzyż drewniany umocowany w stopie fundamentowej.
W pracach przy lapidarium uczestniczyli Halina Antoń, Barbara Greniuk-Pastusiak, Maria Kozyra, Irena Jankowska
TABLICA INFORMACYJNA 2021R.
Informacja o przeprowadzonych pracach konserwatorskich na cmentarzu parafialnym w Niedrzwicy Kościelnej w latach 2004-2021.
I. Rok 2004
- oczyszczono i zakonserwowano płytę ks. Jędrzeja Szyjkowskiego zm. 1859r.,
- oczyszczono i zakonserwowano nagrobek NN z 1835r.,
- wyprostowano i zaizolowano nagrobek Ludwiki Mirk z 1877r.,
II. Rok 2005
- na mogile z I Wojny Światowej przy ul. Piłsudskiego wykonano schody na szczyt mogiły oraz ustawiono duży kamień z granitową tablicą informacyjną,
- ufundowano granitową tablicę informacyjną na grobie ks. Ignacego Foytarowicza zm.1835r.,
- poprawiono fundament i wyprostowano nagrobek Jakuba Leszczyńskiego zm.1812r.
III. Rok 2006
- renowacja nagrobka Aleksandra Gosiewskiego z 1870r.,
- wykonano fundament pod nagrobek hrabiny Grabowskiej zm. w 1878r., postawiono nowe słupki i ogrodzono łańcuchem.
IV. Rok 2007
- nowe fundamenty pod nagrobki ks. Ignacego Foytarowicza, ks. Jędrzeja Szyjkowskiego oraz całkowita renowacja.
V. Rok 2008
- renowacja podmurówki nagrobka Ludwiki i Gustawa Mazurkiewiczów,
- odnowienie krzyża i płotka na grobie organisty Ostrachińskiego.
VI. Rok 2009-2011
- kontynuacja prac konserwatorskich na nagrobku Mazurkiewiczów.
VII. Rok 2012
- wykonanie nowego krzyża, opaski cementowej i ogrodzenie łańcuchem grobu
nauczyciela Juliana Wilka,
- wykonanie tablicy informacyjnej o najstarszych nagrobkach.
VIII. Rok 2013
-wykonanie fundamentu, postawienie odnowionego nagrobka, zamontowanie tablicy granitowej oraz wizerunku na nagrobku organisty Pawła Lemieszka.
IX. Rok 2014
- ogrodzenie kutym łańcuchem nagrobka hrabiny Grabowskiej z Dłuskich.
X. Rok 2015
- wykonanie krzyża z piaskowca na grobie Józefa Czernickiego.
XI. Rok 2016
- renowacja nagrobka Emilii Filarskiej,
- renowacja tablicy pamiątkowej Tomasza Dłuskiego,
- renowacja nagrobka Józefa Czernickiego oraz wykonanie ogrodzenia wokół niego.
XII. Rok 2017
- wykonanie pomnika w miejscu pochówku aptekarza Aleksandra Pleśniarowicza.
XIII. Rok 2018
- wykonanie obramowania z płyt granitowych grobu rodziny Łepeckich.
IX. Rok 2019.
-Towarzystwo ufundowało nagrobek upamiętniający miejsca spoczynku żołnierzy różnej narodowości poległych na terenie Niedrzwicy Kościelnej w latach 1914-1915, wypoziomowano i wzmocniono chylący się pomnik A. Gosiewskiego. Za zgodą ks. proboszcza Jana Karasia na pomnikach ks. Floriana Gąsiorowskiego i ks. Stefan Galusińskiego umieszczono ich wizerunki,
- poświęcenie ,,Kamienia pamięci” w miejscu pochówku żołnierzy różnej narodowości w latach 1914-1915 na terenie Niedrzwicy Kościelnej.
X. Rok 2020.
-realizując plan prac renowacyjnych na zabytkowych nagrobkach wykonano nowe fundamenty pod elementy pomnika hrabiny Grabowskiej, wyprostowano je, na jednym umieszczono krzyż
z piaskowca,
- przeprowadzono wstępną rekonstrukcję nagrobka dzieci Jurkowskich.
XI. Rok 2021.
-nagrobek Ludwiki Mirk (1838-1877) - odtworzenie ogrodzenia ze słupkami z piaskowca łączonymi metalowym prętem,
- nagrobek Magdaleny Miękińskich Pawełkiewicz (zm.1881) - odtworzenie podstaw z kulami
w narożnikach płyty poziomej nagrobka,
- nagrobek hr. Józefy Grabowskiej (1811-1878) - odtworzenie krzyża z białą kamienną nakładką z pasyjką symbolizującego pochówek dziecka,
- nagrobek Wawrzyńca Wertela (zm.1944) i Katarzyny Sobańskiej (zm. 1945) - demontaż rozszczelnionych i uszkodzonych elementów kamiennych nagrobka,
- nagrobek dzieci Jurkowskich - wylanie stopy pod nagrobek,
- nagrobek ks. Ignacego Foytarowicza - naprawa narożników płyty poziomej,
- 26.06.2021r. – data rozpoczęcia prac nad lapidarium niedrzwickim - miejscem gromadzenia nagrobków oraz innych form małej architektury (krzyże), pochodzących z likwidowanych grobów na cmentarzu parafialnym.
Informacja z działalności Komitetu ds. Renowacji Zabytkowych Nagrobków na cmentarzu w Niedrzwicy Kościelnej.
Największym sukcesem Komitetu było utworzenie ,,Lapidarium” w zabytkowej części cmentarza. Do dnia dzisiejszego zgromadzono 40 krzyży i 4 nagrobki. Renowacji poddano : 24 krzyże metalowe – przykłady sztuki kowalskiej, 6 krzyży metalowych małych, 6 krzyży drewnianych. Znaczną część krzyży zacementowano w podłożu. Zainstalowano i odnowiono 4 nagrobki ( jeden nagrobek z aniołkiem został poddany rekonstrukcji). W ostatnim czasie przyniesiono na teren lapidarium figurę aniołka, pochodzącego prawdopodobnie z likwidacji nagrobka. Wkrótce aniołek zostanie odnowiony.
Komitet nie zajmuje się jedynie lapidarium, głównym jego celem jest zabezpieczanie starych nagrobków. Towarzystwo Przyjaciół Niedrzwicy Kościelnej organizuje cykliczne kwesty pieniężne w sierpniu i listopadzie, gromadząc fundusze na renowację i utrzymanie starych nagrobków, a życzliwość i ofiarność parafian pomaga w ich ratowaniu.
Mimo zastosowania współczesnej technologii, odnowione kilka lat temu nagrobki, znów wymagają powtórnych zabiegów konserwatorskich. Przykładem jest choćby pomnik uczestników wojen napoleońskich. Czas i warunki atmosferyczne działają na ich niekorzyść, potrzebują oczyszczania z mchów, porostów, zarodników grzybowych oraz powtórnego malowania, czy poddania specjalistycznej renowacji.
Dzięki zaangażowaniu całego Komitetu, zarządu i członków Towarzystwa składamy serdeczne podziękowania tym, którzy przez cały rok biorą udział we wszelkich pracach instalacyjnych, porządkowych i upiększających teren zabytkowego cmentarza, zaczynając od lapidarium kończąc na pojedynczych nagrobkach. Do najbardziej aktywnych członków Towarzystwa należą: Barbara Greniuk- Pastusiak, Andrzej Pastusiak, Halina Antoń, Maria Kozyra, Bożena Kamińska, Henryk Kamiński, Ryszard Zdeb, Irena Jankowska, Teresa Pielaszkiewicz, Marta Pietrzak, Krzysztof Pietrzak.
Towarzystwo Przyjaciół Niedrzwicy Kościelnej stara się przekazać słuszność działań płynących z głębi serca i szacunku do miejsc spoczynku naszych przodków.
Hasłem wiodącym niech będzie to z lapidarium:
,,Ojczyzna to ziemia i groby.
Narody tracąc pamięć, tracą życie”
(Ferdinand Foch)